ŚWINIARY

pol: świniary, świnary, świniarze, świniopasy
łac: porcarii, pastores subulci, pastores porcorum, pastor suum, magister porcorum, suarii
niem: Schweinhirt, Kobenwarter, Sauhirt

Pasterze świń. Mimo że kojarzymy z hodowlą świń liczne jeszcze w Polsce chlewy, chlewiki, to w czasach wczesnego średniowiecza zboża starczało przede wszystkim na strawę dla ludzi. Świnie musiały być wypasane na pożywieniu naturalnym dla ich przodków, dzików czyli na żołędziach i orzechach bukowych, które także zbierano na karmę dla nich. Tietmar w pierwszych akapitach swojej kroniki,(1012rok) wymienia cudowne źródło słowiańskiego ludu Głomaczy w którym pojawienie się płynących żołędzi, pszenicy i jęczmienia wróżyło obfite dla tego ludu czasy. W większości średniowiecznych kalendarzy europejskich pokazywano wypas świń w lasach jak i zimowy ubój tych zwierząt kiedy naturalna karma się kończyła.

kalendarz, Francja, XIVw.

Za korzystanie przez mieszkańców osad z owoców leśnych przeznaczonych dla świń książę pobierał od poddanych opłatę zwaną narzazem zliczaną przez książęcych służebników. O istnieniu służby świniarzy książęcych świadczą liczne osady noszące nazwę Świniary, (13 miejscowości), Świnary1,   jak i wymieniane w dokumentach kościelnych,(1136) dowody na opłacanie kościołowi dziesięciny nazywanej porcorum zapewne z chowu świń należących do księcia.

Godzinki hrabiego de Beury, XVw. Francja

Za czasów Kazimierza Wielkiego zapisano ramy prawne dla wypasu świń w lasach prywatnych i królewskich a nadzór nad zgodnym z prawem korzystaniem z bogactwa lasów trzymały służby leśne, gajowniki, leśniki. Wypas świń w lasach obok korzyści hodowlanych przyczyniał się także do ochrony drzewostanu bo zwierzęta te wyjadały liczne leśne owady i pędraki, czyszcząc i nawożąc ściółkę leśną. Świnie chodowano także w średniowiecznych miastach. Pod koniec XIVw. Kraków utrzymywał ...officum pastorum peccorum civitatis... i dwóch świniopasów miejskich a piekarze krakowscy byli także chodowcami świń.