KSIĘGA STANÓW POLSKICH czyli; gdzie, kto siedział w średniowiecznej Polsce

niedziela, 24 kwietnia 2011

GĄDKI

pol: gądki, gędźbiarze, gędźce, gęślarze, guślarze
łac: musicus, sonator di viola, musicus
niem: Muzikant, Spielmann


W Polsce istnieja dziś dwie miejscowości o nazwię Gądki, Gadki 1, Gądkowice 1, Gądów 1
Toponim Gądki jest uważany za nazwę rodową.

Grali na gęślach, cytrze, violi i opowiadali gadki, gędźby, pieśni, zagadki, często rymowane opowieści o rycerzach, królach, miłości i wojnach. Pieśń taką o narodzinach księcia Bolesława przytacza Gall Anonim. Kadłubek pisze o śpiewach biesiadnych z okazji wprzyjęcia cesarza Ottona w Gnieźnie . Zapewne gadki opowiadano, śpiewano na dworach  i po karczmach.


                         Cantiga, "Cantigas de Santa Maria de Seville " 1280-1283

O samych Gądkach wspominają dopiero teksty z XVI wieku, Ale wtedy nie uważano ich już za ludzi godnych. O ile tak było wcześniej.
W najstarszym polskim tłumaczeniu Ortylli Magdeburskich uznawano gędźców, piszczków łaziebników i wylegańców za ludzi bezprawnych.


                                    Ilustracja pochodzi z "Roman de Fauvel" pocz.XIV wieku

Pisze o nich w " Speculum Saxonum albo Prawo Saskie..." Szczerbic,(1581)...gądki i piszczki masz rozumieć nie tych, którzy się uczciwą muzyką przystojnie zabawiają, ale owych, którzy się od karczmy do karczmy tułają, albo z pieskami tańcują...




                          Ilustracja pochodzi z manuskryptu G 24 Morgan Library poł XIVw.




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz